Obserwując oraz analizując kierunki rozwoju i projektowania elementów infrastruktury drogowej zauważamy wzrastające zapotrzebowanie na konstrukcje oświetleniowe, które mają zapewnić wzrost bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Cel ten można osiągnąć poprzez stosowanie słupów oświetleniowych spełniających wymogi norm PN-EN 40-5 i PN-EN 12767. Rynek w coraz większym stopniu zaczyna dostrzegać potrzebę stosowania tego typu rozwiązań w celu poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego i wykazuje zainteresowanie rozwiązaniami słupów oświetleniowych, przebadanych i opisanych zgodnie z normą PN-EN 12767, charakteryzujących się parametrem 100-NE-B-S-SE-MD-0.
Produkowane przez ELMONTER słupy oświetleniowe spełniające wymogi norm PN-EN 40-5 Słupy oświetleniowe – Wymagania oraz PN-EN 12767 Bierne bezpieczeństwo konstrukcji wsporczych dla urządzeń drogowych – Wymagania i metody badań uzyskały Certyfikat Stałości Właściwości Użytkowych wydany przez Instytut Techniki Budowlanej. Uzyskanie tego certyfikatu możliwe było dzięki otrzymaniu prawidłowych wyników podczas testów zderzeniowych, które były poprzedzone wielomiesięcznymi badaniami symulacyjnymi, podczas których sprawdzonych zostało kilka różnych typów rozwiązań. W wyniku prowadzonych prac badawczych wybrano jedno rozwiązanie, które zostało przetestowane na rzeczywistym torze badawczym, a otrzymane wyniki okazały się zgodne z przewidywanymi, dzięki czemu została uruchomiona procedura w celu uzyskania certyfikatu.
Norma PN-EN 12767 Bierne bezpieczeństwo konstrukcji wsporczych dla urządzeń drogowych – Wymagania i metody badań określa wymagania wykonawcze i poziomy warunków bezpieczeństwa biernego.
Słupy z cechami bezpieczeństwa biernego produkcji Elmonter posiadają zgodnie z normą EN 12767:2019 oznaczenie 100-NE-B-S-SE-MD-0.
Poniżej opis poszczególnych składników oznaczenia słupa:
| Klasa prędkości uderzenia |
Kategoria pochłaniania energii |
Poziom bezpieczeństwa pasażerów |
Rodzaj gruntu |
Zachowanie po uderzeniu |
Klasa kierunku |
Ryzyko deformacji dachu |
| 100 |
NE |
B |
S |
SE |
MD |
0 |
| Opis 1 |
Opis 2 |
Opis 3 |
Opis 4 |
Opis 5 |
Opis 6 |
Opis 7 |
Opisy składników oznaczenia znajdziemy poniżej.
- Klasa prędkości – prędkość pojazdu, przy której przeprowadza się badania.
- Wyróżnia się trzy kategorie pochłaniania energii dla konstrukcji wsporczych:
– HE – konstrukcje pochłaniające energię w wysokim stopniu (high energy absorbing)
– LE – konstrukcje pochłaniające energię w niskim stopniu (low energy absorbing)
– NE – konstrukcje nie pochłaniające energii (non-energy absorbing)
- Poziom bezpieczeństwa – poziom bezpieczeństwa użytkownika pojazdu.
Słupy oświetleniowe opisane powyższymi parametrami można scharakteryzować jako:
– konstrukcje wsporcze pochłaniające energię w dużym stopniu (kategoria HE) – uderzenie pojazdu w taką konstrukcję może prowadzić do jego całkowitego wyhamowania lub do bardzo dużej utraty prędkości co zmniejsza ryzyko powtórnego uderzenia pojazdu w kolejne podpory, drzewa czy innych uczestników ruchu drogowego m.in. pieszych,
– konstrukcje wsporcze pochłaniające energię w niskim stopniu (kategoria LE) – w przypadku uderzenia pojazdu w słup oświetleniowy opisany takim parametrem następuje zmniejszenie jego prędkości i pojazd kontynuuje jazdę,
– konstrukcje wsporcze nie pochłaniające energii (kategoria NE) – pozwalają by pojazd po uderzeniu kontynuował jazdę ze zmniejszoną prędkością, przez co ryzyko odniesienia urazu przez kierowcę jest znacznie mniejsze w porównaniu do konstrukcji pochłaniających energię.
Kategorie pochłaniania energii:
Vi – prędkość przy zderzeniu – prędkość pojazdu mierzona na drodze zbliżania się do konstrukcji (słupa)
Ve – prędkość końcowa – prędkość pojazdu po uderzeniu w konstrukcję (słup) mierzona poza punktem uderzenia, jako punkt uderzenia należy rozumieć miejsce zderzenia pojazdu z konstrukcją
Kolejnym parametrem stosowanym do opisania konstrukcji oświetleniowych jest poziom bezpieczeństwa użytkownika, którego wartość wyznaczana jest na podstawie następujących wskaźników:
– ASI (wskaźnik przyspieszenia) – zgodnie z normą maksymalna wartość ASI jest uważana za wymiar ciężkości wypadku pasażerów znajdujących się w pojeździe uderzającym w konstrukcję wsporczą. Wartość ta jest wielkością bezwymiarową i obliczana jest zgodnie z normą EN 1317-1 Systemy ograniczające drogę – Część 1: Terminologia i ogólne kryteria metod badań.
– THIV (teoretyczna prędkość uderzenia głowy) – jest to prędkość w km/h, z jaką hipotetyczny „punkt masy” (głowa pasażera) uderza w powierzchnię hipotetycznego pomieszczenia (deska rozdzielcza samochodu). Wartość ta obliczana jest zgodnie z normą EN 1317-1 Systemy ograniczające drogę – Część 1: Terminologia i ogólne kryteria metod badań.
Poziom bezpieczeństwa użytkownika może przyjmować wartość od A do E, gdzie:
– dla wartości od B do E – B – wyższy poziom bezpieczeństwa, E – niższy poziom bezpieczeństwa,
– dla wartości równej A – ten poziom bezpieczeństwa użytkownika obejmuje bardzo bezpieczne konstrukcje podporowe opisane w normie jako małe konstrukcje wsporcze, powodujące jedynie małe uszkodzenia i małą zmianę prędkości, które mogą być badane uproszczonymi metodami i są aprobowane przez upoważnione organy.
- Rodzaj zasypki, czyli gruntu, w którym posadowiony jest słup. Rozróżniamy 3 typy zasypek:
– S – standardowa zasypka opisana w normie EN 12767:2019 Annex B p. B.3. ,
– X – określona przez producenta słupów, zgodna z instrukcją posadowienia słupa w gruncie,
– R – powierzchnia twarda jak np. asfalt lub beton.
- zachowanie słupa po uderzeniu definiujemy na 2 sposoby:
– SE – po uderzeniu trzon słupa odłącza się od podstawy.
– NS – po uderzeniu trzon słupa pozostaje połączony z podstawa
- klasa kierunku to określenie z którego kierunku może nastąpić uderzenie i tylko takie kierunki są dopuszczone dla danego rodzaju słupa.
– SD – uderzenie z jednego kierunku
– BD – uderzenie z dwóch kierunków
– MD – uderzenie z wielu kierunków
- Ryzyko wgięcia dachu
– 0 – niewielkie wgięcie dachu
– 1 – duże wgięcie dachu
